Κώδικας Δεοντολογίας Επιχειρήσεων και διάκρισή του από τον Κανονισμό Εργασίας και το Πειθαρχικό Δίκαιο:
Ο Κώδικας Δεοντολογίας Επιχειρήσεων συνιστά ένα σύνολο αρχών, αξιών και κανόνων ηθικής συμπεριφοράς, που υιοθετούνται από την επιχείρηση με σκοπό την καθοδήγηση των αποφάσεων και των επαγγελματικών σχέσεων των εργαζομένων και στελεχών της.
Ο Κώδικας Δεοντολογίας δεν έχει δεσμευτικό χαρακτήρα, αλλά εμπίπτει στην κατηγορία του soft law, καθώς συμπληρώνει και ενισχύει την εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου εντός της επιχείρησης.
Ο Κώδικας Δεοντολογίας Επιχειρήσεων, ο Κανονισμός Εργασίας και το Πειθαρχικό Δίκαιο είναι τρία ξεχωριστά αλλά αλληλένδετα νομικά και ηθικά πλαίσια που διέπουν τη λειτουργία μιας επιχείρησης και των εργαζομένων της.
Ο Κώδικας Δεοντολογίας θέτει τις βασικές αξίες και αρχές που διέπουν τη συμπεριφορά της επιχείρησης και των μελών της, ενώ ο Κανονισμός Εργασίας καθορίζει τους κανόνες και τις διαδικασίες που αφορούν την καθημερινή εργασία. Το Πειθαρχικό Δίκαιο, από την άλλη, ρυθμίζει τις κυρώσεις για παραβιάσεις των κανόνων και των υποχρεώσεων.
Κώδικας Δεοντολογίας Επιχειρήσεων:
- Σκοπός:
Καθορίζει τις αξίες, τις αρχές και τα πρότυπα συμπεριφοράς που αναμένεται να τηρούνται από την επιχείρηση και τους εργαζομένους της.
- Περιεχόμενο:
Περιλαμβάνει θέματα όπως η ακεραιότητα, η διαφάνεια, η υπευθυνότητα, ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η κοινωνική ευθύνη και η περιβαλλοντική βιωσιμότητα.
- Εφαρμογή:
Ο Κώδικας Δεοντολογίας ισχύει για όλους τους εργαζομένους, ανεξαρτήτως θέσης, και συχνά επεκτείνεται και σε συνεργάτες, προμηθευτές και πελάτες.
- Σημασία:
Βοηθά στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης, στη βελτίωση της φήμης της επιχείρησης και στην πρόληψη ηθικών διλημμάτων και παραβιάσεων.
Ο Κώδικας Δεοντολογίας αποσκοπεί:
-στην ενίσχυση της εταιρικής κουλτούρας,
-στη διαμόρφωση προτύπων επαγγελματικής συμπεριφοράς,
-στην πρόληψη φαινομένων σύγκρουσης συμφερόντων, διαφθοράς ή καταχρήσεων,
-στην προώθηση της συμμόρφωσης με την εταιρική κοινωνική ευθύνη (ESG) και
-στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης των τρίτων προς την επιχείρηση.
π.χ. Κώδικα Δεοντολογίας εργαζομένων στην ΑΑΔΕ:
https://www.aade.gr/sites/default/files/2023-11/kwdikas_deontologias_2023.pdf
Κανονισμός Εργασίας:
- Σκοπός:
Ρυθμίζει τις λεπτομέρειες της καθημερινής εργασίας, όπως το ωράριο, η άδειες, οι υποχρεώσεις των εργαζομένων και των εργοδοτών, οι αποδοχές και οι παροχές.
- Περιεχόμενο:
Περιλαμβάνει κανόνες που αφορούν την ασφάλεια και την υγεία στον χώρο εργασίας, την πειθαρχία, την τήρηση της επαγγελματικής εχεμύθειας και άλλα θέματα που σχετίζονται με την εργασιακή σχέση.
- Εφαρμογή:
Ισχύει για όλους τους εργαζομένους που συνδέονται με την επιχείρηση με σύμβαση εργασίας.
- Σημασία:
Δημιουργεί ένα σαφές πλαίσιο για την ομαλή λειτουργία της επιχείρησης και την αποφυγή παρεξηγήσεων και συγκρούσεων.
Ο Κανονισμός Εργασίας είναι ένα δεσμευτικό κείμενο που καθορίζει τους όρους, τις διαδικασίες και τις υποχρεώσεις που διέπουν τη σχέση εργασίας εντός της επιχείρησης. Έτσι, ρυθμίζει:
-τα ωράρια και τα διαλείμματα,
-τη διαδικασία χορήγησης αδειών,
-τις υποχρεώσεις συμμόρφωσης του εργαζομένου,
-τα πειθαρχικά μέτρα και τις κυρώσεις,
-την εσωτερική ιεραρχία και τη λειτουργία οργανωτικών μονάδων.
Σε αντίθεση με τον Κώδικα Δεοντολογίας, ο Κανονισμός Εργασίας έχει δεσμευτική ισχύ, εφόσον:
-έχει εγκριθεί νόμιμα,
-κοινοποιηθεί στους εργαζομένους και
-ενσωματωθεί σιωπηρώς ή ρητά στη σύμβαση εργασίας.
Πειθαρχικό Δίκαιο:
- Σκοπός:
Ρυθμίζει τις διαδικασίες για την επιβολή κυρώσεων σε περίπτωση παραβίασης των κανόνων του Κανονισμού Εργασίας ή άλλων υποχρεώσεων που απορρέουν από την εργασιακή σχέση.
- Περιεχόμενο:
Προσδιορίζει τα πειθαρχικά παραπτώματα, τα όργανα που είναι αρμόδια για την επιβολή των κυρώσεων και τα είδη των ποινών που μπορούν να επιβληθούν.
- Εφαρμογή:
Ισχύει για όλους τους εργαζομένους που παραβιάζουν τους κανόνες της επιχείρησης.
- Σημασία:
Διασφαλίζει την τήρηση των κανόνων και της πειθαρχίας, προστατεύοντας τα συμφέροντα της επιχείρησης και των εργαζομένων.
Το Πειθαρχικό Δίκαιο αφορά το σύνολο των κανόνων που ρυθμίζουν τα πειθαρχικά παραπτώματα του εργαζομένου και την επιβολή κυρώσεων.
Έτσι, το πειθαρχικό δίκαιο μπορεί να προέρχεται:
-από ειδικούς νόμους (ιδίως στο δημόσιο τομέα),
-από εσωτερικό κανονισμό ή
-από συμβατικές ρήτρες.
Το Πειθαρχικό Δίκαιο περιλαμβάνει:
-την πειθαρχική διαδικασία (έρευνα, απολογία, απόφαση),
-τα είδη κυρώσεων (σύσταση, επίπληξη, πρόστιμο, απόλυση),
-τα ένδικα μέσα.
Συμπεράσματα:
Ο Κώδικας Δεοντολογίας δεν υποκαθιστά το πειθαρχικό δίκαιο. Όμως, μπορεί να λειτουργήσει επικουρικά, καθορίζοντας τι συνιστά μη αποδεκτή συμπεριφορά, ακόμη κι αν δεν περιγράφεται ρητά στον Κανονισμό Εργασίας.
Ο εργαζόμενος δεσμεύεται από:
-το εργατικό δίκαιο,
-τη σύμβαση εργασίας,
-τον Κανονισμό Εργασίας (αν υφίσταται),
-το Πειθαρχικό Δίκαιο.
Ο Κώδικας Δεοντολογίας δεν δεσμεύει αυτοτελώς τον εργαζόμενο, παρά μόνον αν:
-ενσωματωθεί στη σύμβαση εργασίας ή
-προβλέπεται ως υποχρεωτικός στο οργανωτικό πλαίσιο της επιχείρησης με σαφείς κυρώσεις σε περίπτωση παράβασης.
Αντιθέτως, ο Κώδικας Δεοντολογίας λειτουργεί ως μηχανισμός ρύθμισης της εταιρικής λειτουργίας, επηρεάζοντας:
-την εσωτερική κουλτούρα και τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων,
-την επιλογή προμηθευτών ή συνεργατών με βάση κριτήρια ηθικής και συμμόρφωσης,
-τη στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης και φήμης της επιχείρησης.
Ο Κώδικας Δεοντολογίας αποτελεί βασικό εργαλείο καθοδήγησης και ηθικής ευθύνης, χωρίς όμως να αντικαθιστά τους δεσμευτικούς κανόνες δικαίου που διέπουν τις εργασιακές σχέσεις.
Στο εξειδικευμένο στο εργατικό δίκαιο δικηγορικό μας γραφείο μπορείτε να λάβετε την κατάλληλη νομική καθοδήγηση για την οργάνωση της επιχείρησής σας με το πλέον σύγχρονο και σύννομο εργατικό νομικό πλαίσιο.
Σημειώνεται ότι βάσει του α. 82 παρ. 1 του Κώδικα Δικηγόρων (ν. 4194/2013) δεν επιτρέπεται στον δικηγόρο να παρέχει τις υπηρεσίες του χωρίς οικονομικό αντάλλαγμα. Απαντήσεις σε ερωτήματα νομικής φύσης παρέχονται μόνο κατόπιν ραντεβού.
