Τι είναι η ενδοοικογενειακή βία κατά την έννοια του νόμου;
Ενδοοικογενειακή βία είναι η τέλεση αξιόποινης πράξης, σε βάρος μέλους της οικογένειας ή σε βάρος προσώπου που δέχεται τις υπηρεσίες φορέα παροχής κοινωνικής μέριμνας στον οποίο ο δράστης εργάζεται. (Νόμος 3500/2006: Για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας και άλλες διατάξεις.)
Κατά την έννοια του ν. 3500/2006, οικογένεια είναι η κοινότητα που αποτελείται από συζύγους ή πρόσωπα που συνδέονται με σύμφωνο συμβίωσης ή γονείς και συγγενείς πρώτου και δεύτερου βαθμού εξ αίματος ή εξ αγχιστείας και τα εξ υιοθεσίας τέκνα τους.
Επίσης, στην οικογένεια περιλαμβάνονται, εφόσον συνοικούν, συγγενείς εξ αίματος ή εξ αγχιστείας μέχρι τετάρτου βαθμού και πρόσωπα των οποίων επίτροπος, δικαστικός συμπαραστάτης ή ανάδοχος γονέας έχει ορισθεί μέλος της οικογένειας, καθώς και κάθε ανήλικο πρόσωπο που συνοικεί στην οικογένεια.
Επιπλέον, οι διατάξεις του ν. 3500/2006 εφαρμόζονται και στους μόνιμους συντρόφους και στα τέκνα, κοινά ή ενός εξ αυτών, στους πρώην συζύγους, στα μέρη συμφώνου συμβίωσης που έχει λυθεί, καθώς και στους πρώην μόνιμους συντρόφους.
Ενδοοικογενειακή βία και ειδικότερες εκφάνσεις αυτής:
Τι εννούμε με τον όρο ενδοοικογενειακή σωματική βλάβη;
Το μέλος της οικογένειας το οποίο προξενεί σε άλλο μέλος αυτής σωματική κάκωση ή βλάβη της υγείας του ή με συνεχή συμπεριφορά προξενεί εντελώς ελαφρά κάκωση ή βλάβη της υγείας του, τιμωρείται με φυλάκιση, τουλάχιστον ενός (1) έτους.
Αν η πράξη αυτή είναι δυνατόν να προκαλέσει στο θύμα κίνδυνο για τη ζωή του ή βαριά σωματική βλάβη, επιβάλλεται φυλάκιση τουλάχιστον δύο (2) ετών. Αν επακολουθήσει βαριά σωματική ή διανοητική πάθηση του θύματος, επιβάλλεται κάθειρξη μέχρι δέκα (10) ετών. Αν ο υπαίτιος επεδίωκε ή γνώριζε και αποδέχθηκε το αποτέλεσμα της πράξης του, τιμωρείται με κάθειρξη.
Αν η πράξη τελέσθηκε σε βάρος εγκύου ή σε βάρος μέλους της οικογένειας, το οποίο, από οποιαδήποτε αιτία, είναι ανίκανο να αντισταθεί ή αν η πράξη τελέσθηκε ενώπιον ανήλικου μέλους της οικογένειας, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον δύο (2) ετών και αν η πράξη είναι δυνατόν να προκαλέσει στο θύμα κίνδυνο για τη ζωή του ή βαριά σωματική βλάβη με φυλάκιση τουλάχιστον τριών (3) ετών.
Αν η πράξη συνιστά μεθοδευμένη πρόκληση έντονου σωματικού πόνου ή σωματικής εξάντλησης, επικίνδυνης για την υγεία, ή ψυχικού πόνου ικανού να επιφέρει σοβαρή ψυχική βλάβη, ιδίως με την παρατεταμένη απομόνωση του θύματος, επιβάλλεται κάθειρξη. Αν το θύμα είναι ανήλικος, επιβάλλεται κάθειρξη τουλάχιστον δέκα (10).
Τι είναι η ενδοοικογενειακή παράνομη βία και απειλή;
Το μέλος της οικογένειας το οποίο εξαναγκάζει άλλο μέλος χρησιμοποιώντας κάθε μορφή βίας ή απειλή με σπουδαίο και άμεσο κίνδυνο σε πράξη, παράλειψη ή ανοχή χωρίς το θύμα να υποχρεούται προς τούτο τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι (6) μηνών, ανεξάρτητα από το αν το απειλούμενο κακό στρέφεται εναντίον του ίδιου του θύματος ή κάποιου από τους οικείους του. Όποιος τελεί την προηγούμενη αξιόποινη πράξη ενώπιον ανηλίκου, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός (1) έτους.
Το μέλος της οικογένειας το οποίο προκαλεί τρόμο ή ανησυχία σε άλλο μέλος της οικογένειας απειλώντας το με κάθε μορφή βίας ή άλλη παράνομη πράξη ή παράλειψη, τιμωρείται με φυλάκιση. Όποιος τελεί την προηγούμενη αξιόποινη πράξη ενώπιον ανηλίκου, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον έξι (6) μηνών.
Τι είναι η ενδοοικογενειακή προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας;
Το μέλος της οικογένειας το οποίο προσβάλλει την αξιοπρέπεια άλλου μέλους της, με ιδιαίτερα ταπεινωτικό λόγο ή έργο που ανάγεται στη γενετήσια ζωή του, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο (2) ετών.
Με φυλάκιση τουλάχιστον έξι (6) μηνών τιμωρείται η προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας, αν ο παθών είναι ανήλικος ή η πράξη τελείται ενώπιόν του.
Προϋποθέσεις ποινικής διαμεσολάβησης
Στα πλημμελήματα ενδοοικογενειακής βίας ο αρμόδιος για την άσκηση ποινικής δίωξης εισαγγελέας ή ο αρμόδιος ανακριτικός υπάλληλος, διερευνούν τη δυνατότητα διαμεσολάβησης.
Προϋπόθεση για την έναρξη της διαδικασίας ποινικής διαμεσολάβησης είναι η υποβολή ανεπιφύλακτης δήλωσης εκ μέρους του προσώπου στο οποίο αποδίδεται η τέλεση του εγκλήματος, ότι είναι πρόθυμο σωρευτικά:
α) Να υποσχεθεί ότι δεν θα τελέσει στο μέλλον οποιαδήποτε πράξη που συνιστά ενδοοικογενειακή βία (λόγος τιμής) και ότι, σε περίπτωση συνοίκησης, δέχεται να μείνει εκτός οικογενειακής κατοικίας για εύλογο χρονικό διάστημα, εάν το προτείνει το θύμα.
β) Να παρακολουθήσει ειδικό συμβουλευτικό θεραπευτικό πρόγραμμα ή πρόγραμμα απεξάρτησης για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας σε δημόσιο φορέα ή σε ιδιωτικό φορέα, σε όποιον τόπο και για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται τούτο αναγκαίο από τους αρμόδιους θεραπευτές.
Ο υπεύθυνος του προγράμματος πιστοποιεί την ολοκλήρωση της παρακολούθησής του. Το σχετικό πιστοποιητικό επισυνάπτεται στον φάκελο της δικογραφίας. Αναφέρονται δε σε αυτό, αναλυτικά, το αντικείμενο του συμβουλευτικού θεραπευτικού προγράμματος ή του προγράμματος απεξάρτησης και ο αριθμός των συνεδριών που παρακολούθησε ο ενδιαφερόμενος.
γ) Να άρει ή να αποκαταστήσει, εφόσον είναι δυνατόν, αμέσως τις συνέπειες που προκλήθηκαν από την πράξη και να καταβάλει εύλογη χρηματική ικανοποίηση στον παθόντα, καθώς επίσης και αποζημίωση για την κάλυψη των άμεσων αναγκών αυτού.
δ) Να προβεί σε κάθε άλλη ενέργεια αποκατάστασης ή μεταμέλειας που προτείνει το θύμα.
Προσωρινή ρύθμιση της κατάστασης
Σε υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας ο ν. 3500/2006 προβλέπει να διατάσσεται η απομάκρυνση του δράστη από την οικογενειακή κατοικία, η μετοίκησή του, η απαγόρευση να προσεγγίζει τους χώρους κατοικίας ή και εργασίας του παθόντος,κατοικίες στενών συγγενών του, τα εκπαιδευτήρια των παιδιών καιξενώνες φιλοξενίας.
Για οποιαδήποτε ερώτημα σας μπορείτε να απευθυνθείτε στους εξειδικευμένους νομικούς του γραφείου μας, οι οποίοι θα σας παρέχουν την κατάλληλη νομική υποστήριξη για την προσωπική σας υπόθεση. Προσοχή οι υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας είναι η σύγχρονη μάστιγα της κοινωνίας μας και οι υποθέσεις αυτές θα πρέπει πάντα να αναδεικνύονται. Σπάστε τη σιωπή σας, σταματήστε τον κύκλο της βίας, επιτρέψτε μας να γίνουμε αρωγοί στην προσπάθειά σας αυτή. Μπορείτε να το πετύχετε με τη βοήθεια των εξειδικευμένων νομικών μας.
Δείτε αθωωτική απόφαση του γραφείου μας σε υπόθεση ενδοοικογενειακής βίας, απειλής και εξύβρισης εδώ:
https://tpvlaw.gr/wp-content/uploads/2025/10/ΕΞΥΒΡΙΣΗ-ΚΑΙ-ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ-ΑΠΕΙΛΗ-ΑΘΩΩΣΗ.pdf
Σημειώνεται ότι βάσει του α. 82 παρ. 1 του Κώδικα Δικηγόρων (ν. 4194/2013) δεν επιτρέπεται στον δικηγόρο να παρέχει τις υπηρεσίες του χωρίς οικονομικό αντάλλαγμα. Απαντήσεις σε ερωτήματα νομικής φύσης παρέχονται μόνο κατόπιν ραντεβού.
