Τι είναι η πτώχευση εταιρείας, ποιες οι προϋποθέσεις της, ποιοι μπορούν να πτωχεύσουν, ποιες οι συνέπειες κήρυξης σε πτώχευση:
Η πτώχευση μιας εταιρείας είναι μια νομική κατάσταση όπου η εταιρεία δεν μπορεί πλέον να εκπληρώσει τις ληξιπρόθεσμες χρηματικές υποχρεώσεις της. Η πτώχευση επιφέρει τη διάλυση της επιχείρησης και έχει σημαντικές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις (Ν. 4738/2020 ΦΕΚ)
- Προϋποθέσεις της πτώχευσης:
Η πτώχευση της εταιρείας προϋποθέτει ότι η εταιρεία βρίσκεται σε κατάσταση παύσης πληρωμών, δηλαδή αδυνατεί να εκπληρώσει τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις της. Θα πρέπει ο υπό πτώχευση οφειλέτης να είναι φυσικό ή νομικό πρόσωπο που ασκεί εμπορική/επαγγελματική δραστηριότητα και επιδιώκει οικονομικό σκοπό, να έχει παύσει τις πληρωμές του (: αδυναμία ανταπόκρισης σε ληξιπρόθεσμες χρηματικές οφειλές) για τουλάχιστον 6 μήνες, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές να είναι πάνω από 30.000 ευρώ και η πτωχευτική περιουσία να επαρκεί για την κάλυψη των εξόδων της πτώχευσης, άλλως διατάσσεται η καταχώριση του πτωχού οφειλέτη στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Φερεγγυότητας (Η.Μ.Φ.).
Ο πτωχευτικός νόμος εισάγει στο σημείο αυτό μαχητό τεκμήριο ως προς το πότε θεωρείται ότι ένας οφειλέτης βρίσκεται σε παύση πληρωμών, ήτοι τεκμαίρεται, ότι ο οφειλέτης βρίσκεται σε παύση πληρωμών, όταν δεν καταβάλει ληξιπρόθεσμες χρηματικές υποχρεώσεις του προς το Δημόσιο, τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης ή πιστωτικά ή χρηματοδοτικά ιδρύματα, σε ύψος τουλάχιστον σαράντα τοις εκατό (40%) των συνολικών ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεών του για περίοδο τουλάχιστον έξι (6) μηνών, εφόσον η μη εξυπηρετούμενη υποχρέωσή του υπερβαίνει το ποσό των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ. Η επιλεκτική εκπλήρωση ληξιπρόθεσμων χρηματικών υποχρεώσεων δεν αίρει την παύση πληρωμών, η οποία μπορεί να συνίσταται και στην αδυναμία εκπλήρωσης ακόμα και μίας σημαντικής ληξιπρόθεσμης χρηματικής οφειλής.
- Ποιος δικαιούται να καταθέσει αίτηση πτώχευσης:
Η αίτηση πτώχευσης μπορεί να κατατεθεί από τον ίδιο τον οφειλέτη, από τους πιστωτές του εφόσον έχουν έννομο συμφέρον ή από τον Εισαγγελέα.
Με εξαίρεση τις πτωχεύσεις μικρού αντικειμένου, αρμόδιο πτωχευτικό δικαστήριο στο οποίο κατατίθεται η αίτηση πτώχευσης είναι το Πολυμελές Πρωτοδικείο, στην περιφέρεια του οποίου ο οφειλέτης έχει το κέντρο των κύριων συμφερόντων του, ή, στην περίπτωση φυσικού προσώπου χωρίς εμπορική ιδιότητα, την κύρια κατοικία του, όπως αυτή προκύπτει από την τελευταία φορολογική δήλωση του οφειλέτη πριν από την κατάθεση αίτησης πτώχευσης.
Κέντρο των κύριων συμφερόντων είναι ο τόπος, όπου ο οφειλέτης ασκεί συνήθως τη διοίκηση των συμφερόντων του και, συνεπώς, είναι αναγνωρίσιμος από τους τρίτους. Για τα νομικά πρόσωπα τεκμαίρεται, ότι κέντρο των κύριων συμφερόντων είναι ο τόπος της καταστατικής έδρας.
- Σκοπός της πτώχευσης:
Σκοπός της πτώχευσης είναι η συλλογική ικανοποίηση των πιστωτών μέσω της ρευστοποίησης της περιουσίας της εταιρείας.
- Διάλυση εταιρείας που πτωχεύει:
Η πτώχευση συνήθως συνεπάγεται τη διάλυση της εταιρείας.
- Πτωχευτική ικανότητα:
Πτωχευτική ικανότητα έχουν νομικά πρόσωπα που επιδιώκουν οικονομικό σκοπό, καθώς και φυσικά πρόσωπα που ασκούν επαγγελματική δραστηριότητα και δεν μπορούν να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους.
Δεν κηρύσσονται σε πτώχευση τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης και οι δημόσιοι οργανισμοί, καθώς και κάθε άλλο πρόσωπο τυχόν εξαιρείται με ρητή διάταξη νόμου.
Η παύση της οικονομικής δραστηριότητας ή, όσον αφορά τα νομικά πρόσωπα, της λειτουργίας εν γένει, ή, όσον αφορά τα φυσικά πρόσωπα, ο θάνατος, δεν κωλύουν την πτώχευση, αν επήλθαν σε χρόνο κατά τον οποίο ο οφειλέτης είχε παύσει τις πληρωμές του. Σε περίπτωση θανάτου του οφειλέτη, η αίτηση για κήρυξή του σε πτώχευση πρέπει να υποβληθεί το αργότερο εντός έτους από το θάνατό του.
- Περιεχόμενο της απόφασης της πτώχευσης:
Με την απόφαση που κηρύσσει την πτώχευση, εφόσον διαπιστωθεί η συνδρομή των προϋποθέσεων κήρυξής της, το πτωχευτικό δικαστήριο διορίζει εισηγητή, δικαστή και σύνδικο της πτώχευσης και διατάσσει τη σφράγιση της πτωχευτικής περιουσίας.
Με την ίδια απόφαση και εφόσον έχει κατατεθεί σχετικό αίτημα, το πτωχευτικό δικαστήριο αποφαίνεται περί της εκποίησης των κατ’ ιδίαν περιουσιακών στοιχείων ή περί της εκποίησης του συνόλου του ενεργητικού της επιχείρησης ή των επιμέρους λειτουργικών συνόλων αυτής.
Στην απόφαση προσδιορίζεται και η ημέρα παύσης των πληρωμών η οποία τεκμαίρεται ότι είναι η τριακοστή ημερολογιακή ημέρα που προηγείται της υποβολής της αίτησης πτώχευσης ή, σε περίπτωση κήρυξης της πτώχευσης σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 77, η ημέρα υποβολής της αίτησης πτώχευσης.
Σε περίπτωση όμως που πιθανολογείται από τα διαθέσιμα στοιχεία ότι ο οφειλέτης περιήλθε σε αδυναμία εξυπηρέτησης των ληξιπρόθεσμων χρηματικών του υποχρεώσεων κατά τρόπο γενικό και μόνιμο σε προγενέστερη ημερομηνία, το δικαστήριο ορίζει την προγενέστερη αυτή ημερομηνία ως ημέρα παύσης πληρωμών, η οποία δεν μπορεί να απέχει πέραν της διετίας από την ημερομηνία κήρυξης της πτώχευσης ή, σε περίπτωση θανάτου του οφειλέτη, πέραν του έτους πριν τον θάνατο.
Η απόφαση που κηρύσσει την πτώχευση μπορεί να ανακληθεί μετά από αίτηση του οφειλέτη από το δικαστήριο που κήρυξε την πτώχευση, εφόσον ικανοποιήθηκαν ή συναινούν οι πιστωτές που μετείχαν στη διαδικασία κήρυξης της πτώχευσης, καθώς και εκείνοι που προκύπτουν από το φάκελο.
Η απόφαση που κηρύσσει την πτώχευση μπορεί να ανακληθεί και με αίτηση όποιου έχει έννομο συμφέρον ή με πρόταση του εισηγητή.
- Απαλλαγή ευθύνης:
Τα πρόσωπα που εκπροσωπεύουν την υπό πτώχευση εταιρεία απαλλάσσονται της ευθύνης τους για οφειλές που έγιναν ληξιπρόθεσμες έως 3 χρόνια πριν την παύση πληρωμών.
- Καταστάσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε πτώχευση μια εταιρεία:
Αδυναμίες στη διοίκηση, λάθη στη λήψη αποφάσεων (π.χ. τοποθέτηση προϊόντος στην αγορά που δεν πήγε καλά), έλλειψη ελέγχου του προϋπολογισμού και των ταμειακών διαθεσίμων είναι μερικά από τα συμπτώματα που οδηγούν σε πτώχευση.
- Συνέπειες κήρυξης της πτώχευσης:
Η κήρυξη πτώχευσης επιφέρει μια σειρά από συνέπειες, τόσο για τον οφειλέτη όσο και για τους πιστωτές. Κύριες συνέπειες περιλαμβάνουν την απαλλοτρίωση της πτωχευτικής περιουσίας, την ανάληψη της διαχείρισης της περιουσίας από τον σύνδικο, την αναστολή των ατομικών διώξεων και την διακοπή εκκρεμών διώξεων.
Συνέπειες για τον οφειλέτη (πτωχεύσας):
Απαλλοτρίωση της πτωχευτικής περιουσίας:
Από τη στιγμή της κήρυξης, ο οφειλέτης χάνει την κυριότητα, την διοίκηση και την διαχείριση της περιουσίας του, η οποία περνά υπό την διαχείριση του συνδίκου.
Περιορισμός της ελευθερίας:
Ο πτωχεύσας στερείται του δικαιώματος διαχείρισης της περιουσίας του και δεν μπορεί να πραγματοποιήσει συναλλαγές χωρίς την άδεια του συνδίκου. Με την πτώχευση ο οφειλέτης δεν χάνει την άδεια άσκησης επαγγέλματός του.
Αναστολή διώξεων:
Η κήρυξη της πτώχευσης επιφέρει αναστολή των ατομικών διώξεων σε βάρος του πτωχού, εκτός από την περίπτωση των ενέγγυων πιστωτών που έχουν προθεσμία να ασκήσουν εκτέλεση επί των ενέγγυων περιουσιακών στοιχείων. Ιδίως απαγορεύεται η έναρξη ή συνέχιση της αναγκαστικής εκτέλεσης, η άσκηση αναγνωριστικών ή καταψηφιστικών αγωγών, η συνέχιση των δικών επ’ αυτών, η άσκηση ή εκδίκαση ένδικων μέσων, η έκδοση πράξεων διοικητικής φύσεως, ή η εκτέλεση τους σε στοιχεία της πτωχευτικής περιουσίας, συμπεριλαμβανομένων και των μέτρων διοικητικής εκτέλεσης από το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, καθώς και των μέτρων διασφάλισης της οφειλής κατά το άρθρο 46 του ν. 4174/2013 (Α΄ 170).
Διακοπή εκκρεμών διώξεων:
Εκκρεμείς δίκες σε βάρος του οφειλέτη διακόπτονται, εκτός από περιπτώσεις όπου ο σύνδικος συμμετέχει στη δικονομική θέση του πτωχού.
Παύση τοκογονίας:
Από την κήρυξη της πτώχευσης οι απαιτήσεις των πιστωτών παύουν να παράγουν νόμιμους ή συμβατικούς τόκους και προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής. Η παύση της τοκογονίας δεν ισχύει για τους συνοφειλέτες και τους εγγυητές.
Λύση εκκρεμών συμβάσεων:
Με την κήρυξη της πτώχευσης λύνονται αυτομάτως και αζημίως όλες οι εκκρεμείς και διαρκείς συμβάσεις του οφειλέτη την εξηκοστή ημέρα από την κήρυξη της πτώχευσης. Ειδικά για τις συμβάσεις εργασίας, ο σύνδικος μπορεί να αιτηθεί τη συνέχιση μέσω κατάρτισης νέων συμβάσεων με τους εργαζομένους με τους ίδιους όρους συμβάσεων που ίσχυαν πριν την κήρυξη της πτώχευσης.
Συνέπειες για τους πιστωτές:
Ενεργοποίηση της πτωχευτικής διαδικασίας:
Η κήρυξη της πτώχευσης δρομολογεί την πτωχευτική διαδικασία, η οποία έχει ως στόχο την εξάντληση της πτωχευτικής περιουσίας και την ικανοποίηση των πιστωτών.
Σύνδικος:
Ο σύνδικος αναλαμβάνει την διαχείριση της πτωχευτικής περιουσίας και επιδιώκει την είσπραξη των απαιτήσεων των πιστωτών.
Πρωτοβάθμια ικανοποίηση πιστωτών:
Οι πιστωτές ικανοποιούνται κατά το ποσοστό της πτωχευτικής περιουσίας που είναι διαθέσιμη, με ενδεχόμενες προτεραιότητες για συγκεκριμένες κατηγορίες πιστωτών (π.χ. ενέγγυων πιστωτών).
Συνέπειες για την κοινωνία:
Αναζωπύρωση της οικονομίας:
Η πτωχευτική διαδικασία μπορεί να βοηθήσει στην αναζωπύρωση της οικονομίας μέσω της επαναπροσδιορισμού των οικονομικών δραστηριοτήτων και της απελευθέρωσης της πτωχευτικής περιουσίας.
Δίκαιη εξυπηρέτηση πιστωτών:
Η πτωχευτική διαδικασία εξασφαλίζει μια δίκαιη εξυπηρέτηση των πιστωτών, με βάση τη διαθέσιμη πτωχευτική περιουσία.
Συμπερασματικά συνάγεται ότι η πτώχευση μιας εταιρείας είναι μια διαδικασία, που απαιτεί προσεκτική μελέτη- ανάλυση και σχεδιασμό όλων των παραγόντων και πολύπλοκων νομικών και οικονομικών ζητημάτων που προκύπτουν στα πλαίσια αυτής, οπότε η λήψη εξειδικευμένων κατευθύνσεων από έμπειρους νομικούς όσο και οικονομικούς συμβούλους καθίσταται επιβεβλημένη για την κατά το δυνατό ελαχιστοποίηση των κινδύνων και παγίδων, που ελλοχεύουν σε μια τόσο πολύπλοκη διαδικασία.
Απευθυνθείτε στο δικηγορικό μας γραφείο για να λάβετε αξιόπιστη, έγκυρη και εξειδικευμένη νομική πληροφόρηση για κάθε σχετική απορία σας.
Σημειώνεται ότι βάσει του α. 82 παρ. 1 του Κώδικα Δικηγόρων (ν. 4194/2013) δεν επιτρέπεται στον δικηγόρο να παρέχει τις υπηρεσίες του χωρίς οικονομικό αντάλλαγμα. Απαντήσεις σε ερωτήματα νομικής φύσης παρέχονται μόνο κατόπιν ραντεβού.
