Smart contracts (έξυπνα συμβόλαια):
Τι είναι τα έξυπνα συμβόλαια ή smart contracts;
Τα smart contracts (έξυπνα συμβόλαια) αποτελούν καινοτόμες εφαρμογές της τεχνολογίας blockchain, με σημαντικές νομικές προεκτάσεις.
(Smart contract)
Τα έξυπνα συμβόλαια είναι στην ουσία προγράμματα κώδικα τα οποία ενεργοποιούνται και εκτελούνται όταν ικανοποιηθούν συγκεκριμένες συνθήκες αυτόματα.
Τα έξυπνα συμβόλαια αυτά ενεργοποιούνται αυτόματα απο τους υπολογιστές και οι κινήσεις καταγράφονται στο blockchain καθιστώντας την πληροφορία αμετάβλητη και αδιαμφισβήτητη.
Τα έξυπνα συμβόλαια προσφέρουν δύο κύριες λειτουργίες: α) ασφάλεια, β) μείωση κόστους.
Ένα παράδειγμα λειτουργίας έξυπνου συμβολαίου στην αγορά:
Ένα φορτηγό μεταφέρει ευπαθή προϊόντα απο το μέρος Α στο Β. Το συμβόλαιο μεταφοράς λέει ότι η θερμοκρασία δεν πρέπει να ανέβει πάνω απο τους -10 βαθμούς κελσίου. Αν για κάποιο λόγο η θερμοκρασία αυτή ανέβει και γίνει -8 βαθμοί κελσίου τότε αυτόματα ένας αισθητήρας ενημερώνει το Blockchain και ένα έξυπνο συμβόλαιο “ξυπνάει” και καταγράφει την κίνηση αυτή. Ο τελικός παραλήπτης γνωρίζει ότι η θερμοκρασία μεταβλήθηκε και μπορεί να ασκήσει ποινικές ρήτρες όπως ορίζει το συμβόλαιο που έχει συμφωνήσει.
Ηνωμένο Βασίλειο:
Η Επιτροπή Νομικών Μεταρρυθμίσεων του Ηνωμένου Βασιλείου (Law Commission) κατέληξε το 2021 στο συμπέρασμα ότι το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο της Αγγλίας και Ουαλίας μπορεί να υποστηρίξει τη χρήση των smart contracts χωρίς την ανάγκη νέας νομοθεσίας. Η ευελιξία του κοινού δικαίου (common law) επιτρέπει την εφαρμογή των υφιστάμενων νομικών αρχών σε αυτά τα συμβόλαια, με ενδεχόμενες σταδιακές προσαρμογές όπου απαιτείται.
Χαρακτηριστικά των έξυπνων συμβολαίων:
-Αυτοματοποίηση:
Τα έξυπνα συμβόλαια αυτοματοποιούν διαδικασίες και συναλλαγές, μειώνοντας την ανάγκη για ανθρώπινη παρέμβαση και πιθανά λάθη.
-Διαφάνεια και ασφάλεια:
Οι όροι των έξυπνων συμβολαίων είναι αποθηκευμένοι σε ένα δημόσιο και διαφανές blockchain, καθιστώντας τις συναλλαγές ασφαλείς και μη αναστρέψιμες.
-Εκτέλεση:
Όταν πληρούνται οι προϋποθέσεις του συμβολαίου, το blockchain εκτελεί αυτόματα τις ενέργειες που έχουν οριστεί στο συμβόλαιο.
Παραδείγματα:
Έξυπνα συμβόλαια χρησιμοποιούνται σε διάφορους τομείς, όπως διαχείριση αλυσίδας εφοδιασμού, ασφάλειες, και ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία.
-Πλεονεκτήματα:
Τα έξυπνα συμβόλαια προσφέρουν ασφάλεια, διαφάνεια, αυτοματοποίηση, και μείωση του κόστους σε σύγκριση με τις παραδοσιακές συμβατικές διαδικασίες.
-Προγραμματισμός:
Τα έξυπνα συμβόλαια συνήθως προγραμματίζονται σε γλώσσες προγραμματισμού που είναι συμβατές με το blockchain στο οποίο εκτελούνται.
Συνοπτικά, τα έξυπνα συμβόλαια είναι μια τεχνολογία που επιτρέπει την αυτοματοποιημένη και ασφαλή εκτέλεση συμφωνιών μέσω του blockchain.
Ποιά τα νομικά ζητήματα που τίθενται;
Νομικά Ζητήματα:
-Ερμηνεία Όρων σε Κώδικα: Η ερμηνεία των όρων ενός smart contract βασίζεται στην κατανόηση ενός “λογικού προγραμματιστή” (reasonable coder), δηλαδή πώς ένας έμπειρος προγραμματιστής θα αντιλαμβανόταν τον κώδικα. Αυτή η προσέγγιση διασφαλίζει ότι οι όροι είναι κατανοητοί και εφαρμόσιμοι.
-Αμεταβλητότητα και Ακυρότητα: Αν και τα smart contracts είναι αμετάβλητα λόγω της φύσης του blockchain, σε περιπτώσεις όπου απαιτείται ακύρωση (π.χ. λόγω απάτης ή λάθους), τα δικαστήρια μπορούν να διατάξουν “αντίστροφα” συμβόλαια για την αποκατάσταση της κατάστασης.
-Δικαιοδοσία και Ιδιωτικό Διεθνές Δίκαιο: Η αποκεντρωμένη φύση των smart contracts δημιουργεί προκλήσεις στον καθορισμό της αρμόδιας δικαιοδοσίας. Η Επιτροπή Νομικών Μεταρρυθμίσεων αναγνώρισε την ανάγκη περαιτέρω μελέτης σε θέματα ιδιωτικού διεθνούς δικαίου για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων.
Ηνωμένες Πολιτείες:
Η αμερικανική νομολογία έχει αντιμετωπίσει ζητήματα που σχετίζονται με την αποδοχή και την εφαρμογή ηλεκτρονικών συμβολαίων:
-Specht v. Netscape Communications Corp. (2002): Το δικαστήριο έκρινε ότι η απλή λήψη λογισμικού δεν συνιστά αποδοχή των όρων χρήσης, εάν οι όροι αυτοί δεν είναι ευδιάκριτοι και δεν υπάρχει σαφής συναίνεση από τον χρήστη.
-Feldman v. Google, Inc. (2007): Το δικαστήριο αναγνώρισε την εγκυρότητα των “clickwrap” συμφωνιών, όπου ο χρήστης πρέπει να αποδεχθεί ρητά τους όρους πριν τη χρήση της υπηρεσίας, εφόσον του δίνεται εύλογη ευκαιρία να τους διαβάσει .
Τα smart contracts αναγνωρίζονται νομικά σε διάφορες δικαιοδοσίες, με το Ηνωμένο Βασίλειο να ηγείται στην προσαρμογή του νομικού πλαισίου για την υποστήριξή τους.
Εμπιστευθείτε το δικηγορικό μας γραφείο, που διαθέτει εξειδικευμένους νομικούς στο εμπορικό δίκαιο με συνεχή ενασχόληση και εκπαίδευση πάνω στις μελλοντικές τεχνολογίες και τις συναφείς με αυτές νομικές προσεγγίσεις και εξέλιξη του δικαίου.
Σημειώνεται ότι βάσει του α. 82 παρ. 1 του Κώδικα Δικηγόρων (ν. 4194/2013) δεν επιτρέπεται στον δικηγόρο να παρέχει τις υπηρεσίες του χωρίς οικονομικό αντάλλαγμα. Απαντήσεις σε ερωτήματα νομικής φύσης παρέχονται μόνο κατόπιν ραντεβού.
