Πλαστογραφία από εργοδότη ή εργαζόμενο (α. 216 Π.Κ.):

Πλαστογραφία από εργοδότη ή εργαζόμενο:

Η πλαστογραφία ενός εντύπου σύμβασης εργασίας, καταγγελίας, οικειοθελούς αποχώρησης μισθωτού, πίνακα προσωπικού, εκκαθαριστικών μισθοδοσίας- δώρων κ.λ.π., ήτοι πλαστογραφία που τελείται στα πλαίσια εργασιακής σχέσης, είτε από τον εργοδότη είτε από τον εργαζόμενο, μπορεί να αποβεί εξίσου καταστροφική για καθένα από τα εμπλεκόμενα στην εργασιακή σχέση μέρη και να επηρεάσει όχι μόνο τη μεταξύ τους σχέση αλλά ενδεχομένως και τρίτους (π.χ. ασφαλιστικά ταμεία, δημόσιες υπηρεσίες, ελεγκτικούς μηχανισμούς).

Τι είναι η πλαστογραφία και η νόθευση εγγράφου και πως τιμωρείται;

Κατά το άρθρο 216 του Ποινικού μας Κώδικα, όπως αυτός τροποποιήθηκε και ισχύει (ΦΕΚ):

“1. Όποιος καταρτίζει πλαστό ή νοθεύει έγγραφο με σκοπό να παραπλανήσει με τη χρήση του άλλον σχετικά με γεγονός που μπορεί να έχει έννομες συνέπειες τιμωρείται με φυλάκιση και χρηματική ποινή.

2. Με την ίδια ποινή τιμωρείται όποιος για τον παραπάνω σκοπό εν γνώσει χρησιμοποιεί πλαστό ή νοθευμένο έγγραφο.

3. Αν ο υπαίτιος των πράξεων των παρ. 1 και 2 σκόπευε να προσπορίσει στον εαυτό του ή σε άλλον περιουσιακό όφελος βλάπτοντας τρίτον ή σκόπευε να βλάψει άλλον, τιμωρείται:

α) εάν το συνολικό όφελος ή η συνολική ζημία είναι ιδιαίτερα μεγάλη, με φυλάκιση τουλάχιστον τριών (3) μηνών και χρηματική ποινή,

β) εάν το συνολικό όφελος ή η συνολική ζημία υπερβαίνει τις εκατόν είκοσι χιλιάδες (120.000) ευρώ, με κάθειρξη έως δέκα (10) έτη και χρηματική ποινή.

4. Αν οι πράξεις των παρ. 1 και 2 στρέφονται άμεσα κατά του νομικού προσώπου του ελληνικού Δημοσίου, των νομικών προσώπων Δημοσίου Δικαίου ή των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και το συνολικό περιουσιακό όφελος ή η συνολική ζημία υπερβαίνει συνολικά τις εκατόν είκοσι χιλιάδες (120.000) ευρώ, επιβάλλεται κάθειρξη τουλάχιστον δέκα (10) ετών και χρηματική ποινή έως χίλιες (1.000) ημερήσιες μονάδες. Οι πράξεις αυτές παραγράφονται μετά είκοσι (20) έτη”.

Τι είναι η πλαστογραφία με χρήση;

Ακόμα κι αν κάποιος δεν πλαστογράφησε προσωπικά ένα έγραφο, αλλά το χρησιμοποίησε εν γνώσει του ότι είναι πλαστό ή νοθευμένο, τελεί το αδίκημα της πλαστογραφίας με χρήση (α. 216 παρ. 2 Π.Κ.). Δηλαδή η χρήση πλαστού εγγράφου έχει εξίσου βαρύνουσα νομική σημασία με την κατασκευή του.

Παράδειγμα: Εργαζόμενος που χρησιμοποιεί πλαστό πτυχίο για να καταλάβει θέση στο Δημόσιο – ακόμα κι αν δεν το κατασκεύασε ο ίδιος – αντιμετωπίζει ποινικές αλλά και διοικητικές κυρώσεις.

Στον ποινικό νόμο διακρίνονται δύο βασικές περιπτώσεις του εγκλήματος:

-Κατασκευή πλαστού εγγράφου: Δημιουργία ανύπαρκτου ή ανυπόγραφου εγγράφου με ψευδή στοιχεία.

-Νόθευση εγγράφου: Αλλοίωση ενός ήδη γνήσιου εγγράφου (π.χ. αλλοίωση ημερομηνίας, ποσών, υπογραφής ή περιεχομένου).

Συνήθως το φαινόμενο αυτό προκύπτει όταν κάποιος εργαζόμενος ή εργοδότης καταρτίζει πλαστά έγγραφα ή νοθεύει γνήσια έγγραφα (π.χ. πίνακα προσωπικού, καταγγελία σύμβασης εργασίας, έντυπο οικειοθελούς αποχώρησης μισθωτού, εκκαθαριστικά μισθοδοσίας, πλαστοί τίτλοι σπουδών, παραποιημένες ιατρικές γνωματεύσεις, πλαστογράφηση υπογραφής εργοδότη ή προϊσταμένου) με σκοπό να παραπλανήσει με τη χρήση του άλλον, σχετικά με γεγονός που μπορεί να έχει έννομες συνέπειες. 

Πώς τελεί την πλαστογραφία ένας εργαζόμενος;

Ο εργαζόμενος μπορεί να διαπράξει την πλαστογραφία για διάφορους λόγους και με διάφορους τρόπους, όπως:

• Κατάθεση πλαστών τίτλων σπουδών ή πιστοποιητικών για πρόσληψη,
• Παραποίηση ιατρικών γνωματεύσεων για λήψη αδειών ασθένειας,
• Αλλοίωση παρουσιολογίων ή εγγράφων για υπερωρίες ή αποδοχές,
• Πλαστογράφηση υπογραφής εργοδότη ή προϊσταμένου για ανάληψη ευθυνών ή πόρων.

Ποιές είναι οι πιθανές συνέπειες για τον εργαζόμενο;

• Αν ως εργαζόμενος κατηγορηθείτε για τέλεση ποινικού αδικήματος πλαστογραφίας σε βάρος εργοδότη, προϊσταμένου σας ή και άλλου συναδέλφου σας ή πελάτη της επιχείρησης, δηλαδή υποβληθεί εναντίον σας μήνυση ή έγκληση για τέτοιο αδίκημα, τότε ο εργοδότης σας μπορεί καταρχάς να καταγγείλει την σύμβαση εργασίας σας χωρίς καταβολή αποζημίωσης απόλυσης (:άρθρο 6 παρ. 2 του β.δ. της 16/18 Ιουλίου 1920 και 5 παρ. 1 του ν. 2112/1920 ΦΕΚ: Σύμφωνα με τα άρθρα αυτά, μπορεί ο εργοδότης να καταγγείλει χωρίς προμήνυση τη σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου αν κατά του μισθωτού υποβλήθηκε μήνυση για αξιόποινη πράξη η οποία διαπράχθηκε κατά την εκτέλεση της υπηρεσίας του ή απαγγέλθηκε κατ’ αυτού κατηγορία για αδίκημα που φέρει χαρακτήρα τουλάχιστον πλημμελήματος. Απαραίτητη προϋπόθεση για το κύρος της ως άνω καταγγελίας είναι η υποβολή της μηνύσεως ή η απαγγελία της κατηγορίας να έχει ήδη γίνει πριν από την καταγγελία. Η αξιόποινη πράξη για την οποία υποβλήθηκε μήνυση πρέπει να έχει σχέση με την εκτέλεση της υπηρεσίας, διότι αν είναι άσχετη και απαγγέλθηκε κατά του εργαζόμενου κατηγορία, πρέπει να έχει το χαρακτήρα τουλάχιστον πλημμελήματος. Εάν επακολουθήσει απαλλαγή με βούλευμα ή δικαστική απόφαση, το κύρος της καταγγελίας κατ’ αρχήν δεν επηρεάζεται, αλλά ο εργαζόμενος αποκτά δικαίωμα να απαιτήσει την αποζημίωση για τη λύση της συμβάσεως).
• Πειθαρχική δίωξη υπαλλήλου και επιβολή πειθαρχικών ποινών.
• Ενδεχόμενη υποχρέωση αποζημίωσης του εργαζόμενου για ζημία του εργοδότη.

Για ποιούς λόγους μπορεί να τελεστεί πλαστογραφία από τον εργοδότη;

• Ο εργοδότης ενδέχεται να προχωρήσει σε πλαστογράφηση εγγράφων με σκοπό:
• Αλλοίωση συμβάσεων ή όρων εργασίας για να αποφύγει καταβολή υπέρογκων ποσών αποζημιώσεων κ.λ.π.,
• Παράνομες απολύσεις, όπου εμφανίζει ψευδείς λόγους ή πλαστές παραιτήσεις/οικειοθελείς αποχωρήσεις που δεν φέρουν υπογραφή εργαζόμενου, προκειμένου να αποφύγει την καταβολή αποζημίωσης απόλυσης,
• Υποβολή ψευδών στοιχείων σε ελεγκτικούς φορείς (ΕΦΚΑ, ΣΕΠΕ κλπ) για να αποφύγει πρόστιμα για παραβάσεις εργατικής νομοθεσίας,
• Παραποίηση μισθοδοσίας για αποφυγή ασφαλιστικών εισφορών.

Ποιές είναι οι συνέπειες πλαστογραφίας εγγράφων για τον εργοδότη;

• Αν ως  εργοδότης κατηγορηθείτε για τέλεση ποινικού αδικήματος πλαστογραφίας σε βάρος εργαζομένου σας, τότε ο εργαζόμενος πιθανόν να υποβάλλει εναντίον σας σχετική μήνυση/έγκληση και να επιδιώξει την ποινική σας τιμωρία καθώς και
• να απευθυνθεί στα αστικά δικαστήρια με την έγερση αστικής αγωγής σε βάρος σας και να επιδιώξει την αστική αποζημίωση του και χρηματική ικανοποίησή του από την αδικοπραξία σε βάρος του.

Περαιτέρω, μπορεί:

• να υποστείτε διοικητικά πρόστιμα και κυρώσεις από ελεγκτικούς φορείς (π.χ. ΕΦΚΑ, ΣΕΠΕ κ.λ.π.), ενώ είναι πιθανή και
• η ανάκληση της επιχειρηματικής σας άδειας ή άδειας άσκησης επαγγέλματος.

Συμπερασματικά: Η πλαστογραφία είναι ένα βαρύ ποινικό αδίκημα, αυτεπαγγέλτως διωκόμενο, το οποίο συχνά συνδέεται και με εργατικές διαφορές – όπως π.χ. μπορεί να γεννήσει δικαίωμα του εργοδότη για καταγγελία της σύμβασης εργασίας χωρίς αποζημίωση και σίγουρα καταστρατηγεί την έννοια της εμπιστοσύνης και της νομιμότητας στις εργασιακές σχέσεις.

Το φαινόμενο πλαστογραφημένων ή νοθευμένων εντύπων συμβάσεων εργασίας, καταγγελίας σύμβασης εργασίας ή οικειοθελούς αποχώρησης ή εκκαθαριστικών σημειωμάτων μισθοδοσίας ή ακόμα και πλαστών τίτλων σπουδών ή βεβαιώσεων κ.λ.π. απαντάται δυστυχώς πολύ συχνά στην πράξη.

Στο δικηγορικό μας γραφείο μόλις μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα λίγων μηνών του τρέχοντος έτους αναλάβαμε πολυάριθμες τέτοιες υποθέσεις από πλευράς τόσο εργοδότη όσο και εργαζόμενων, γεγονός που προκάλεσε τεράστια έκπληξη και σε εμάς τους ίδιους για την έκταση του φαινομένου και τις ανησυχητικές διαστάσεις αυτού!

Καθώς είμαστε ίσως το μοναδικό δικηγορικό γραφείο στην Αθήνα που διαθέτουμε εξειδικευμένους νομικούς με μεταπτυχιακούς τίτλους σπουδών ταυτόχρονα τόσο στο ποινικό όσο και στο εργατικό δίκαιο, είμαστε κατάλληλοι να αντιμετωπίσουμε σφαιρικά ένα τέτοιο ζήτημα και να λάβετε την πλέον αξιόπιστη, έγκυρη και αποτελεσματική ενημέρωση και νομική υποστήριξή σας για την επιτυχή έκβαση της υπόθεσής σας.

Σημειώνεται ότι βάσει του α. 82 παρ. 1 του Κώδικα Δικηγόρων (ν. 4194/2013) δεν επιτρέπεται στον δικηγόρο να παρέχει τις υπηρεσίες του χωρίς οικονομικό αντάλλαγμα. Απαντήσεις σε ερωτήματα νομικής φύσης παρέχονται μόνο κατόπιν ραντεβού.