Απόσπαση εργαζομένων:
Ποιες είναι οι υποχρεώσεις του εργοδότη κατά την διασυνοριακή απόσπαση εργαζομένων;
Η απόσπαση εργαζομένων αποτελεί ένα καίριο ζήτημα στο σύγχρονο εργατικό δίκαιο, ιδιαίτερα εντός του πλαισίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου η ελεύθερη παροχή υπηρεσιών και η κινητικότητα των εργαζομένων είναι θεμελιώδεις αρχές. Η πρακτική της απόσπασης συναντάται όταν μια επιχείρηση που είναι εγκατεστημένη σε ένα κράτος μέλος της Ε.Ε. αποσπά προσωρινά εργαζομένους της για να εργαστούν σε άλλο κράτος μέλος, στο πλαίσιο παροχής υπηρεσιών.
Σκοπός των διατάξεων περί απόσπασης εργαζομένων είναι η διασφάλιση της προστασίας των αποσπασμένων εργαζομένων κατά τη διάρκεια της απόσπασής τους σε σχέση με την ελεύθερη παροχή υπηρεσιών, θεσπίζοντας υποχρεωτικές διατάξεις που πρέπει να τηρούνται όσον αφορά τους όρους εργασίας και την προστασία της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων.
Οι διατάξεις αυτές εφαρμόζονται στις επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες σε κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε κράτος που έχει υπογράψει τη συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο και δεν είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίες, στο πλαίσιο διεθνικής παροχής υπηρεσιών, προβαίνουν σε απόσπαση εργαζομένων, σύμφωνα με τις κάτωθι περιπτώσεις α), β) και γ), στο έδαφος της Ελλάδας:
α) απόσπαση ενός εργαζόμενου για λογαριασμό τους και υπό τη διεύθυνσή τους με σκοπό την εκτέλεση σύμβασης που συνάπτεται μεταξύ της επιχείρησης που αποσπά τον εργαζόμενο και του αποδέκτη της παροχής των υπηρεσιών που ασκεί τις δραστηριότητές του στην Ελλάδα, εφόσον υφίσταται εργασιακή σχέση μεταξύ της επιχείρησης που αποσπά τον εργαζόμενο και του εργαζομένου κατά τη χρονική περίοδο της απόσπασης,
β) απόσπαση ενός εργαζόμενου σε εγκατάσταση ή σε επιχείρηση του ομίλου, του οποίου η επιχείρηση που αποσπά τον εργαζόμενο αποτελεί μέλος, εφόσον υφίσταται εργασιακή σχέση μεταξύ της επιχείρησης που αποσπά τον εργαζόμενο και του εργαζόμενου κατά τη χρονική περίοδο της απόσπασης,
γ) απόσπαση ενός εργαζόμενου από επιχείρηση προσωρινής απασχόλησης ή από επιχείρηση που διαθέτει εργαζόμενους σε έμμεσο εργοδότη που είναι εγκατεστημένος ή ασκεί τις δραστηριότητές του στο έδαφος της Ελλάδας, εφόσον κατά τη χρονική περίοδο της απόσπασης υφίσταται εργασιακή σχέση μεταξύ της επιχείρησης προσωρινής απασχόλησης ή της επιχείρησης που διαθέτει εργαζόμενους και του εργαζόμενου,
Εξαίρεση από το πεδίο εφαρμογής
Δεν έχει εφαρμογή στις ναυτιλιακές επιχειρήσεις, όσον αφορά τους εργαζόμενους που υπηρετούν στα θαλασσοπλοούντα πλοία (ναυτιλόμενο προσωπικό).
Επιχειρήσεις που δεν υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής
Οι επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες στο έδαφος κράτους άλλου από αυτού του πεδίου εφαρμογής, δεν μπορούν να τυγχάνουν ευνοϊκότερης μεταχείρισης σε σχέση με τις επιχειρήσεις που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής των σχετικών διατάξεων.
Νομοθετικό πλαίσιο:
Η απόσπαση ρυθμίζεται σε επίπεδο Ε.Ε. κυρίως από την Οδηγία 96/71/ΕΚ, όπως τροποποιήθηκε με την Οδηγία (ΕΕ) 2018/957, η οποία εισήγαγε σημαντικές αλλαγές για την ενίσχυση της προστασίας των αποσπασμένων εργαζομένων. Τα βασικά σημεία των Οδηγιών αφορούν:
-Την υποχρέωση εφαρμογής των ελάχιστων όρων εργασίας του κράτους υποδοχής (π.χ. κατώτατος μισθός, χρόνος εργασίας, άδειες).
-Τη χρονική διάρκεια της απόσπασης, η οποία, μετά την τροποποίηση του 2018, περιορίζεται στους 12 μήνες (με δυνατότητα παράτασης έως 18 μήνες με αιτιολόγηση).
-Την ίση μεταχείριση με τους εργαζόμενους του κράτους υποδοχής, σε ό,τι αφορά αμοιβές και συνθήκες εργασίας.
Η Ελλάδα ενσωμάτωσε τις Οδηγίες της Ε.Ε. στην εθνική έννομη τάξη με τον Ν. 4052/2012 και, μετά με την τροποποίηση του άρθρου 117 του Ν. 4485/2017 και το Π.Δ. 219/2000 για τις διασυνοριακές μεταφορές εργαζομένων.
Η Ελληνική Επιθεώρηση Εργασίας έχει αναπτύξει ένα σύστημα δήλωσης απόσπασης εργαζομένων, μέσω της σχετικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας (ΕΡΓΑΝΗ), το οποίο επιτρέπει τον έλεγχο της συμμόρφωσης των επιχειρήσεων.
Προϋποθέσεις Υπαγωγής στις Διατάξεις περί απόσπασης και είδη απόσπασης:
Ο εργοδότης που αποσπά εργαζομένους στην Ελλάδα οφείλει:
-Να υποβάλει δήλωση απόσπασης πριν την έναρξη της εργασίας.
-Να διασφαλίζει την καταβολή των νόμιμων αποδοχών που ισχύουν στην Ελλάδα.
-Να τηρεί αντίγραφα συμβάσεων, δελτία παρουσίας και μισθολογικά στοιχεία, προσβάσιμα στις αρμόδιες αρχές.
Η απόσπαση εργαζομένων συνιστά ένα εργαλείο για την ενίσχυση της ευελιξίας στην αγορά εργασίας. Ωστόσο, απαιτείται η συνεχής παρακολούθηση και ενίσχυση των μηχανισμών ελέγχου ώστε να διασφαλίζεται η ουσιαστική προστασία των εργαζομένων και η αποφυγή του social dumping.
Βασικά σημεία για την απόσπαση εργαζομένων στην Ελλάδα:
Διάρκεια:
Η απόσπαση μπορεί να έχει μέγιστη διάρκεια 12 μήνες, με δυνατότητα παράτασης για επιπλέον 6 μήνες (συνολικά 18 μήνες), κατόπιν αιτιολογημένης γνωστοποίησης στην Επιθεώρηση Εργασίας πριν τη λήξη του 12μήνου.
Υποχρεώσεις εργοδοτών:
Οι εργοδότες που αποσπούν εργαζομένους στην Ελλάδα υποχρεούνται να εγγυώνται σε αυτούς τους όρους εργασίας και απασχόλησης που ισχύουν στη χώρα υποδοχής (αρχή ίσης μεταχείρισης).
Δικαιώματα εργαζομένων:
Οι αποσπασμένοι εργαζόμενοι έχουν δικαίωμα σε όλους τους εφαρμοστέους όρους εργασίας και απασχόλησης που ισχύουν στη χώρα υποδοχής, ανεξάρτητα από το δίκαιο που διέπει τη σχέση εργασίας τους.
Νομοθεσία:
Η απόσπαση εργαζομένων διέπεται από εθνική νομοθεσία και ευρωπαϊκές οδηγίες, όπως η Οδηγία 2014/67/ΕΕ
Οδηγία – 2014/67 – EN – EUR-Lex
Σε περίπτωση που η απόσπαση υπερβαίνει τους 12 μήνες, απαιτείται αιτιολογημένη γνωστοποίηση στην Επιθεώρηση Εργασίας πριν την εκπνοή του 12μήνου.
Συμβουλευτείτε το εξειδικευμένο στο Εργατικό Δίκαιο δικηγορικό μας γραφείο για την πληρέστερη ενημέρωσή σας σε ζητήματα εργατικού δικαίου και την άρτια νομική σας υποστήριξη.
Σημειώνεται ότι βάσει του α. 82 παρ. 1 του Κώδικα Δικηγόρων (ν. 4194/2013) δεν επιτρέπεται στον δικηγόρο να παρέχει τις υπηρεσίες του χωρίς οικονομικό αντάλλαγμα. Απαντήσεις σε ερωτήματα νομικής φύσης παρέχονται μόνο κατόπιν ραντεβού.
